Zakres kompetencji przyszłego Sejmu Walnego oraz jego podział na Izby i ich wzajemne relacje proceduralne, ustaliła Konstytucja 3 Maja, w rozdziale VI. „Sejm czyli Władza Prawodawcza”.
Odpowiedź na pytanie, czy wszystkie zasady i regulacje tam opublikowane zostaną potwierdzone przez Sejm Ustawodawczy oraz czy będą nadal aktualne dla świadomości politycznej społeczeństwa pierwszej połowy XXI wieku, pozostawiam do rozstrzygnięcia Posłom na Sejm ten, w przyszłości wybranym, uznając do tego czasu za obowiązującą – według zasady Legalizmu etycznego w Cywilizacji Łacińskiej - formułę z roku 1791, która choć z powodu zawirowań historycznych nie mogła być odnawiana co lat 25 i jest w związku z tym, w niektórych sformułowaniach, nieco przestarzała, to nadal stanowi fundament i podstawę wszelkiej działalności legislacyjnej na ziemiach Rzeczypospolitej.
Nie mniej ważnym od samego sposobu organizacji Władzy ustawodawczej – przynajmniej dla Myśli konserwatywnej – jest zasada powoływania Ciał Przedstawicielskich oraz sposoby ich finansowania.
Co do formuły powoływania reprezentacji, to rozstrzygnięcie problemu: kto może zostać kandydatem na Posła, pozostawiam wspomnianemu już powyżej Sejmowi Ustawodawczemu, do którego – na mocy postanowień Konstytucji 3 Maja wybrane mogą być tylko Osoby mogące przedstawić tytuł własności ziemskiej, lub hipotecznej w okręgu, z którego pochodzą, w którym zamieszkują i wobec tego kandydują.
Powoływanie posłów na Sejm Walny odbywać się może jedynie drogą wyłonienia na Sejmikach ziemskich, comitia minora reprezentacji na Sejmiki generalne, comitia maiora w Prowincjach (lub Województwach - jeżeli nazwa ta się dalej zachowa) i dopiero stamtąd wyłaniane będą delegacje na Sejm Walny, comitia generalia Rzeczypospolitej.
Dla zobrazowania powyższej konstrukcji, posłużę się następującym wykresem hierarchii Ciał Przedstawicielskich, według wzoru zaczerpniętego z Konstytucji 3 Maja 1791 roku:
grafika MStS
Powyższy wykres potwierdza zasadę kreowania decyzji o sposobach organizacji zrzeszeń, zgodną z etyką Cywilizacji Łacińskiej – a zatem także z Myślą konserwatywną, - w której każda, indywidualna Osoba ludzka ma Prawo do współdecydowania o regulacjach prawnych, mających wpływ na Jej możliwości rozwoju duchowego i materialnego, a także bezpieczeństwa wewnętrznego oraz granic.
Jednocześnie też, wykres obrazuje zakres odpowiedzialności za wyłaniane Prawo: począwszy od Posłów na Sejm Walny – odpowiedzialnych przed Sejmikami prowincji, - aż po odpowiedzialność Posła przed Obywatelem, który poparł Jego kandydaturę do Sejmiku najniższego stopnia. Tak właśnie, wciela się w praktyczne życie polityczne zasady etyki Cywilizacji Łacińskiej, nakazującej poszanowanie wszystkich przymiotów Osoby ludzkiej (Wolności, Godności, etc.) oraz Odpowiedzialności za słowa i czyny.
Tak więc, Poseł wybrany do Sejmiku ziemskiego (okręgowego, lub powiatowego) może zostać wyłoniony jako Poseł do Sejmiku prowincjonalnego (wojewódzkiego), a stamtąd dopiero do Sejmu Walnego Rzeczypospolitej. Aby przebyć tę drogę, Kandydat na Posła Sejmu Walnego, musi się wykazać wykształceniem, wiedzą fachową, cnotami obywatelskimi, niezależnością finansową, etc., a jeżeli pragnie współdecydować o prawach Rzeczypospolitej, musi dodatkowo przejść przez potrójną procedurę wyłaniania Jego kandydatury, zgodnie z zasadami etycznymi Cywilizacji Łacińskiej.
Na mocy tej regulacji, kariera Posła może rozpocząć się tylko tam, gdzie Kandydat zamieszkuje i jest ogólnie dość znany - w najbliższym kręgu Jego znajomości z Osobami, które ma w przyszłości reprezentować, na wszystkich szczeblach Ciał Przedstawicielskich, i przed którymi będzie musiał odpowiadać za swoje decyzje, w Ciałach tych podejmowane.
Odnośnie sposobu pozyskiwania funduszy na funkcjonowanie, to zgodnie z omówioną już powyżej zasadą nieprzenikalności Władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej, wszystkie Ciała Przedstawicielskie (każdego stopnia) finansowane będą przez Samorządy, z funduszy przez nie zagospodarowanych. Co się wykłada: iż Władza wykonawcza nie ma prawa do subwencjonowania prac i działań Władzy ustawodawczej, unikając w ten sposób całkowicie nieetycznego obyczaju kupowania rozwiązań prawnych.
Ponieważ etyka Cywilizacji Łacińskiej nie uznaje legalności prawa narzuconego, w przypadku gdy samorządy terytorialne z własnej, nieprzymuszonej woli – okazanej Prawem wyłonionym - nie będą chciały finansować prac Ciała Przedstawicielskiego, szczebla przynależnego im administracyjnie (Sejmiku), lub też Obywatele pewnego terytorium (powiatu, województwa, prowincji) nie będą sobie życzyć żadnej z form przedstawicielstwa – wtedy Władza wykonawcza będzie zmuszona zrezygnować z uwag i propozycji rozwiązań prawnych Obywateli tych terytoriów.
Zakres kompetencji Sejmu Walnego określony jest w rozdziale VI. „Sejm czyli Władza Prawodawcza” Konstytucji 3 Maja:
Przeto w izbie poselskiej najpierwej decydowane będą wszystkie projekty:
1-mo co do praw ogólnych, to jest konstytucyjnych, cywilnych, kryminalnych i do ustanowienia wieczystych podatków, w których to materjach propozycje od tronu województwom, ziemiom i powiatom do roztrząśnienia podane, a przez instrukcje do izby przychodzące, najpierwsze do decyzji wzięte być mają;
2-o co do uchwał sejmowych, to jest poborów doczesnych, stopnia monety, zaciągania długu publicznego, nobilitacyj i innych nagród przypadkowych, rozkładu wydatków publicznych, ordynaryjnych i ekstraordynaryjnych, wojny, pokoju, ostatecznej ratyfikacji traktatów związkowych i handlowych, wszelkich dyplomatycznych aktów i umów, do prawa narodów ściągających się, kwitowania magistratur wykonawczych i tym podobnych zdarzeń, głównym narodowym potrzebom odpowiadających, w których to materjach propozycje od tronu, prosto do izby poselskiej przychodzić mające, pierwszeństwo w prowadzeniu mieć będą.
Konstytucja 3 Maja dokładnie definiuje także zagadnienie permanentności „urzędowania” Ciał Przedstawicielskich oraz precyzuje tryb prac legislacyjnych, znosząc typową plagę współczesności, jaką jest – wywołana potrzebą usprawiedliwienia dla pobierania stałej pensji - nadprodukcja ustaw i ciągłe poprawianie już obowiązującego prawa; zjawisk wprowadzających chaos w funkcjonowanie zrzeszeń, o generowaniu niepotrzebnych kosztów, już nie wspominając.
Sejm zawsze gotowym będzie: Prawo dawczy i ordynaryjny. Rozpoczynać się ma co dwa lata, trwać zaś będzie podług opisu prawa o sejmach.
Gotowy, w potrzebach nagłych zwołany, stanowić ma o tej tylko materji, do której zwołanym będzie, lub o potrzebie, po czasie zwołania przypadłej. Prawo żadne na tym ordynaryjnym sejmie, na którym ustanowione było, znoszonym być nie może.
Komplet sejmu składać się będzie z liczby osób, niższym prawem opisanej, tak w izbie poselskiej, jako i w izbie senatorskiej. "Prawo o sejmikach", na teraźniejszym sejmie ustanowione, jako najistotniejszą zasadę wolności obywatelskiej, uroczyście zabezpieczamy.
Wszelkie, możliwe zmiany powyższych zasad i przepisów, podjęte być mogą – według zasady Legalizmu etycznego w Cywilizacji Łacińskiej - jedynie przez Sejm Ustawodawczy i leżą w gestii przyszłych, wyłonionych nań Posłów.
* * * * *
Sposób organizacji Senatu również wyłożony jest w rozdziale VI. „Sejm czyli Władza Prawodawcza” Konstytucji 3 Maja i do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego, niwelującego anachronizmy możliwe dla pierwszej połowy XXI wieku, ma wydźwięk następujący:
Izby senatorskiej, złożonej z biskupów, wojewodów, kasztelanów i ministrów pod prezydencją króla, mającego Prawo raz dać votum swoje, drugi raz paritatem rozwiązywać osobiście lub nadesłaniem zdania swego do tejże izby, obowiązkiem jest
1-o każde Prawo , które po przejściu formalnem w izbie poselskiej do senatu natychmiast przesłane być powinno, przyjąć lub wstrzymać do dalszej narodu deliberacji opisaną w prawie większością głosów. Przyjęcie moc i świętość prawa nadawać będzie. Wstrzymanie zaś zawiesi tylko Prawo do przyszłego ordynaryjnego sejmu, na którym gdy powtórna nastąpi zgoda, Prawo zawieszone od senatu przyjętem być musi;
2-o każdą uchwałę sejmową w materjach wyżej wyliczonych, którą izba poselska senatowi przysłać natychmiast powinna, wraz z tąż izbą poselską większością głosów decydować, a złączona izb obydwóch większość, podług prawa opisana, będzie wyrokiem i wolą stanów.
Warujemy, iż senatorowie i ministrowie w objektach sPrawo wania się z urzędowania swego bądź w straży, bądź w komisji, votum decisivum w sejmie nie będą mieli i tylko zasiadać wtenczas w senacie mają dla dania eksplikacyj na żądanie sejmu.
Z powyższych ustaleń wynika fundamentalna rola Izby Wyższej, jako jedynego ciała – w państwie Cywilizacji Łacińskiej - reprezentującego Władzę wykonawczą na Sejmie Walnym i uprawnionego – na zasadzie wyłączności - do kontaktów formalnych z Izbą Niższą, w celu stanowienia Prawa, które tylko wtedy spełnia kryteria wyłonionego, gdy uchwalone zostanie zwykłą większością głosów Połączonych Izb, pod przewodnictwem Władzy wykonawczej.
Dodatkowo, wyraźnie ustalony jest także sposób organizacji Senatu, polegający na wprowadzeniu doń Nominatów, czyli Osób mianowanych przez Władzę wykonawczą, wraz z jednoczesnym określeniem zakresu Ich praw i obowiązków.
* * * *
Reasumując: poprzez Władzę ustawodawczą, Myśl konserwatywna – zgodnie z zasadami ujętymi w Konstytucji 3 Maja 1791 roku – rozumie połączone siły, wyłonionej z Obywateli - w potrójnie dokonanym akcie wyboru - Izby Niższej oraz mianowanej Izby Wyższej, stanowiących Prawo pod przewodnictwem najwyższej Władzy wykonawczej.
Tylko w ten właśnie, powyżej opisany sposób Prawo posiadać będzie cechy wyłonionego, a więc zgodnego z modelem państwa w Cywilizacji Łacińskiej i jako Akt wolnej Woli, może obowiązywać na ziemiach Rzeczypospolitej, na zasadzie wyłączności.
Inne definicje Władzy ustawodawczej, w Myśli politycznej konserwatyzmu, nie istnieją, a jeżeli się pokażą – to z Konserwatyzmem etycznym nie mają nic wspólnego oprócz nazwy, użytej dla wprowadzenia w błąd i w celu tworzenia chaosu pojęciowego.
Ceterum censeo Conventum esse delendum |
